CHIẾN TRANH VÀ HÔN NHÂN

NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Thưa giáo sư, trong chương trình trước giáo sư có nói rằng khoa học và Cơ đốc giáo không hề đối nghịch với nhau. Vậy chúng liên quan đến nhau như thế nào?   GIÁO SƯ:    Tiến sĩ Hutchinson kết lại loạt chương trình theo chủ đề này bằng cách nói rằng khoa học và Cơ đốc giáo giống như chồng và vợ - tuy khác biệt nhưng rất hữu ích cho nhau. GIÁO SƯ:    Francis Bacon [FRAN-sis BAY-kun] thường được xem là cha đẻ của khoa học hiện đại. Ông sống vào thế kỷ mười sáu và mười bảy, cống hiến cả đời mình cho khoa học.  NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Đôi khi có những người quá đam mê với nghề nghiệp của mình, nên họ nghĩ rằng những loại tri thức khác không tồn tại. Bacon có như vậy không? GIÁO SƯ:    Không có. Thật ra, Bacon đã nêu lên quan điểm của ông trong câu nói sau: “Đừng ai suy nghĩ hay khẳng định rằng một người có thể nghiên cứu quá sâu hay học biết quá nhiều về cuốn sách lời của Đức Chúa Trời hay cuốn sách những công việc của Đức Chúa Trời.”   NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Nghe có vẻ như ông ấy nói rằng Đức Chúa Trời bày tỏ chính Ngài theo hai cách. Nếu tôi hiểu đúng, thì Bacon gọi Kinh Thánh là lời của Đức Chúa Trời, và ông gọi vũ trụ thiên nhiên là công việc của Đức Chúa Trời. GIÁO SƯ:    Đúng vậy. Các nhà khoa học cùng các triết gia gọi đây là “quan điểm hai cuốn sách” của khoa học và niềm tin. “Quan điểm hai cuốn sách” này có lẽ là sự tiếp cận chủ đạo của các nhà khoa học cho đến ít nhất là những năm 1800. Mỗi cuốn sách tiết lộ một phần của hiện thực không có trong cuốn sách kia. Tiến sĩ Hutchinson phát biểu trong bản tham luận của ông: “…Tôi cho rằng khoa học chỉ tiết lộ một số khía cạnh của tạo hóa, là những điều chúng ta thường cho rằng đó không phải là những đặc điểm chính được bàn đến trong niềm tin và những giáo lý tôn giáo. Nó tiết lộ những khía cạnh chỉ có thể được tiếp cận bằng những phương pháp khoa học vốn đòi hỏi tính tái hiện và tính minh bạch đối với những vấn đề được đem ra suy xét… “…Những công việc của Đức Chúa Trời trong lịch sử, bản tính của Ngài, mục đích của Ngài, và những điều khác – đều không chứng minh được bằng khoa học. Đó là vì cách lựa chọn các phương pháp và chủ đề của mình nên khoa học không đủ khả năng giải quyết những vấn đề nầy trong tôn giáo…” NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Có phải ông ấy muốn nói rằng ý tưởng “Đức Chúa Trời lấp đầy khoảng trống” này rất ý nhị không? Có phải ông ấy nghĩ rằng bất cứ khi nào chúng ta không tìm được một lối giải thích khoa học cho một điều gì đó, thì chúng ta nên cho rằng Đức Chúa Trời đã làm điều đó? GIÁO SƯ:    Không phải vậy đâu. Ông trả lời: “Tôi tin rằng cách để hiểu được thế giới và nhìn nhận các mô tả khoa học và phi khoa học theo đúng bối cảnh là phải hoàn toàn tin cậy các mức độ mô tả khác nhau.  … Kinh Thánh dạy về cách nhìn thế giới theo nhiều mức độ như thế nầy. Kinh Thánh nhìn nhận vai trò của Đức Chúa Trời không chỉ trong những khía cạnh của tự nhiên mà chúng ta không hiểu, mà trong cả những khía cạnh chúng ta hiểu nữa. “Ví dụ tốt nhất tôi biết để minh họa cho điều này…là mô tả của Kinh Thánh về…hành trình ra khỏi Ai-cập của dân Y-sơ-ra-ên.” NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Đó chẳng phải là sự kiện được mô tả trong sách thứ hai của Kinh Thánh, khi Môi-se lãnh đạo hàng ngàn người thoát khỏi ách nô lệ tại Ai-cập cổ sao? Nếu tôi nhớ không lầm, thì quân đội Ai-cập đã đuổi theo họ băng qua một hoang mạc, bao vây họ ba bề trong khi Biển Đỏ chặn họ trước mặt.  GIÁO SƯ:    Đúng vậy, và biển đã được rẽ ra để họ có thể đi trên đất khô. Tiến sĩ Hutchison nói: “…Ghi chép nguyên bản có đưa ra một giải thích ‘tự nhiên’ hoàn hảo về những điều đã xảy ra: ‘Vả, Môi-se giơ tay ra trên biển; Đức Giê-hô-va dẫn trận gió đông thổi mạnh đến đùa biển lại trọn cả đêm, Ngài làm cho biển bày ra khô, nước phân rẽ.’ Sự thật rằng có một lời giải thích tự nhiên cho sự kiện được mô tả trong phân đoạn Kinh Thánh trên – ngọn gió đông dai dẳng – không ngăn trước giả nhìn nhận vai trò của Đức Chúa Trời.”     NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Đức Chúa Trời kiểm soát ngọn gió đông, khiến gió thổi ngay đúng thời điểm, theo hướng chính xác để tạo ra một lối đi xuyên qua biển. Và ngọn gió đó thổi cả đêm, đủ lâu để khiến biển cạn tới đáy, để mọi người có thể băng qua mà không bị mắc lại trong bùn lầy.   Sau khi đội quân đuổi theo đã tiến xuống đáy biển khô, nước biển trở lại vị trí bình thường và nhấn chìm tất cả số binh lính nầy. GIÁO SƯ:    Tiến sĩ Hutchinson giải thích sự kiện này: “Nói cách khác, những mức độ giải thích khác nhau đều được xem là có giá trị tương đương. Sự việc này minh họa rằng từ xưa đến nay một đặc điểm của niềm tin theo Kinh Thánh là nhìn nhận Đức Chúa Trời không chỉ trong một vài điều được coi là khoảng trống màtrong tất cả những sự kiện của cuộc sống, dù cho sự kiện đó có thể được giải thích theo phương thức khoa học hay không.”    NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Ở đầu chương trình giáo sư có nói rằng khoa học và niềm tin Cơ đốc giống như chồng và vợ vậy. GIÁO SƯ:    Đúng rồi. Tiến sĩ Hutchison dẫn giải như sau: “Một…người bạn của tôi…vốn đã lập gia đình được gần bốn mươi năm, được hỏi đâu là bí quyết của một cuộc hôn nhân bền vững. Tôi nghi ngờ rằng đó là một câu hỏi chọc tức, một phần bởi vì ông ấy và vợ…có vẻ như quá khác biệt đến nỗi nhìn từ bên ngoài họ có vẻ như không thể hòa hợp được.  …Câu trả lời ngay lập tức của ông ấy là: trong hôn nhân, chồng và vợ phải cùng tuân thủ những nguyên tắc nền tảng và những tính cách bổ sung. NGƯỜI PHỎNG VẤN:      “Những nguyên tắc nền tảng và những tính cách bổ sung”? Ý ông ấy là gì?                    GIÁO SƯ:    Tiến sĩ Hutchinson giải thích: “Cốt lõi của hôn nhân là hòa hợp những khác biệt để tạo nên một sự hiệp nhất lớn hơn.  …Điều đó không chỉ hàm ý những khác biệt về thể chất, giữa đàn ông và đàn bà – nhưng thường cũng có nghĩa là những khác biệt về kỹ năng, nhân cách, và sở thích. Tôi rất biết ơn vì vợ tôi đem vào cuộc hôn nhân của chúng tôi rất nhiều những thuộc tính phi thường mà tôi thiếu. Tất nhiên, những thiếu sót của cô ấy trong những mặt mạnh của tôi đôi khi khiến tôi bực mình khủng khiếp!...  “Nhưng thường là nhờ giải quyết những vấn đề trầm trọng đó mà chúng tôi trưởng thành hơn. Cả hai chúng tôi đều mạnh mẽ hơn, tốt hơn vì chúng tôi đã lập gia đình với một người có những tính cách bổ sung. Và xét về những nguyên tắc nền tảng: niềm tin Cơ đốc chung của chúng tôi, những giá trị đạo đức và luân lý giúp củng cố tầm nhìn của chúng tôi, chúng tôi có chung một sự hiệp nhất gần như hoàn hảo.” Ông nói tiếp: “Tôi nghĩ rằng ý tưởng về những nguyên tắc chung và những tính cách bổ sung là điều tôi nhìn thấy rõ ràng nhất trong mối liên hệ giữa khoa học và niềm tin.  …Khoa học khác với đức tin, và vì vậy đôi khi tồn tại những bất đồng ở giữa đó.  Nhưng tôi tin rằng những bất đồng này không phải là dấu hiệu của mâu thuẫn mà là của sự bổ sung.” NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Làm sao khoa học tự nhiên và niềm tin Cơ đốc có thể bổ sung cho nhau? GIÁO SƯ:    Chúng có chung những nguyên tắc cốt lõi – những nguyên tắc chúng cần có để thực hiện tốt chức năng của mình. Cả khoa học lẫn niềm tin Cơ đốc đều không bị đánh lừa bởi tư tưởng phổ biến rằng có những điều có thể “đúng cho anh, nhưng không đúng cho tôi.”  Tiến sĩ Hutchinson nói: “Cả hai đều tin có những lẽ thật phổ quát. Khoa học nói thế giới là như thế này, và nó như thế này ở đó, vào lúc đó, đối với người đó; cũng như ở đây, vào lúc này, đối với tôi. Đó là một nguyên tắc căn bản của khoa học, tính phổ quát của những định luật tự nhiên.” NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Những định luật tự nhiên nào không đúng đối với người này thì cũng sai đối với người khác. GIÁO SƯ:    Đúng vậy. Ông tiếp: “Chúng mang tính phổ quát và khách quan. Không nên ngạc nhiên khi khoa học và Cơ đốc giáo có chung những nguyên tắc này, bởi vì các quan điểm thần học Cơ đốc thường tạo cảm hứng để các nhà khoa học suy nghĩ về thế giới theo cách họ đã suy nghĩ. “Chẳng hạn như, Faraday [FAIR-uh-day], cũng như hầu hết các nhà khoa học đồng thời với ông, đều bận tâm với những định luật của tự nhiên. Và ông đánh giá mối bận tâm đó theo quan điểm Cơ đốc của mình. Ông nhận thấy: ‘Đức Chúa Trời luôn hài lòng khi sáng tạo thế giới vật chất theo những định luật,’ và ‘Đấng tạo hóa quản trị thế giới vật chất nầy của Ngài bằng những định luật rõ ràng kết thành từ những lực tác động lên vật chất.’ Faraday cũng nói rằng: ‘Sự đơn giản của tự nhiên thật tuyệt vời biết bao khi chúng ta giải thích đúng đắn những định luật của nó.’”     NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Như vậy rõ ràng không phải dựa vào trực giác khi nói rằng các định luật nhất quán cai trị thế giới tự nhiên. GIÁO SƯ:    Không đâu. Tiến sĩ Hutchison chỉ ra rằng: “Đối với Faraday, sự tể trị của Đức Chúa Trời là nền tảng cho giả định này.” NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Gần đây có nhiều tai tiếng khi các nhà khoa học tuyên bố đã khám phá ra điều gì đó, nhưng sau đó các tuyên bố này bị phát hiện là giả. Niềm tin Cơ đốc liên quan đến điều đó như thế nào? GIÁO SƯ:    Ông nói: “Khoa học…không thể phát huy được chức năng của mình trong một môi trường nghi ngờ, khi chúng ta không thể biết chắc điều một người nào đó tuyên bố có phải do cố ý bịa đặt hay không. Lời dạy về đạo đức ‘Ngươi chớ làm chứng dối,’ là một hỗ trợ quan trọng cho hoạt động của khoa học, mà Cơ đốc giáo đã cung cấp suốt cả lịch sử… Một lần nữa, khoa học và đức tin…đã có chung những giá trị và nguyên tắc.”   NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Chúng ta sẽ tóm tắt những điều mình đã học được thông qua ba chương trình vừa rồi như thế nào? GIÁO SƯ:    Tiến sĩ Hutchinson nói: “Khoa học mô tả thế giới đến mức tối đa theo quy tắc tái hiện và minh bạch. Không phải tri thức nào cũng đạt được theo cách đó, vì vậy khoa học không thể là tất cả những tri thức hiện có. Đức tin tuy không phải là khoa học, nhưng có thể đem lại những tri thức thật. “…Khoa học phát triển trong một bầu không khí thuận lợi của giáo lý Cơ đốc, nhận được nhiều động lực căn nguyên và tạo cảm hứng cho nhiều người thực hành. Vì vậy …rất có lý nếu trong khoa học có bao gồm một thứ gọi là khoa học Cơ đốc.” NGƯỜI PHỎNG VẤN:      Ông chỉ ra rằng quan niệm chiến tranh giữa khoa học và niềm tin là một quan niệm sai lầm. GIÁO SƯ:    Đúng vậy. Ông nói: “Chuyện tưởng tượng đó đã kết hợp với những quan điểm triết học của thuyết khoa học vạn năng. Nếu có chiến tranh, thì đó thật ra là chiến tranh giữa thế giới quan của thuyết khoa học vạn năng với niềm tin Cơ đốc mà thôi.  … “Và khi một người xem xét khoa học hiện đại một cách khách quan, chứ không phải theo quan điểm của một số nhà khoa học, người đó sẽ thấy rất nhiều yếu tố nền tảng hòa hợp với giáo lý Cơ đốc và với Kinh Thánh. Ngày nay, trong các học viện, khoa học và Cơ đốc giáo theo nhiều cách càng có nhiều điểm chung với nhau hơn là những trào lưu rối rắm của tư tưởng hậu hiện đại.”  Tiến sĩ Hutchinson kết luận: “Khi suy nghĩ về khoa học và niềm tin Cơ đốc, tôi nhận thấy có những nguyên tắc chung và những tính chất bổ sung. Với tôi, sự tương đồng gần gũi nhất với điều nầy là hôn nhân.”