Giáo sư: “Mọi thứ sẽ đơn giản biết bao nếu chúng không quá phức tạp!”
Phỏng Vấn: Lời nhận xét đó có ý nghĩa gì vậy thưa giáo sư?
Giáo sư: Đó là phương cách tiến sĩ Richard Bube cảnh báo chúng ta đừng tin vào những điều đã bị đơn giản hóa quá mức – bởi vì những điều đó thường chỉ đúng có một nửa hoặc thậm chí ít hơn.
Hãy xem ông ấy phân tích lập luận đó như thế nào - trong một bài viết có tên là “Khoa học và duy nhất.”
Giáo sư: Tiến sĩ Richard H. Bube từng nghiên cứu và giảng dạy tại một trong những trường đại học nổi tiếng nhất của Hoa Kỳ. Ông là giáo sư về khoa học cơ bản và kỹ thuật điện tại đại học Stanford ở California.(Professor of Materials Science and Electrical Engineering at
Trong 14 năm ông đã biên tập Tạp chí Hiệp hội khoa học Hoa Kỳ (Journal of the American Scientific Affiliation), tạp chí này hiện nay có tên là Quan điểm về khoa học và đức tin cơ đốc(Perspectives on Science and Christian Faith).
Phỏng Vấn: Tiến sĩ Bube có khả năng đưa ra quan điểm của mình bằng những mệnh đề đầy ấn tượng. Chẳng hạn như, ông đặt tựa đề cho một diễn văn của mình là “Mọi thứ sẽ đơn giản biết bao, nếu chúng không quá phức tạp.” Chúng ta hãy cùng bàn về một trong những bài viết của ông có tựa đề là “Khoa học và duy nhất.” Tiến sĩ Bube bắt đầu bằng câu nói...
Giáo sư: Chúng ta thường nghe lối diễn đạt rằng những tiến bộ trong hiểu biết khoa học đã chỉ ra cho chúng ta thấy nhiều khía cạnh trong kinh nghiệm của chúng ta “ chỉ là thế này” hoặc “chỉ là thế kia.”
Phỏng Vấn: Nói cách khác, một điều gì đó là như vậy – và chỉ là như vậy mà thôi.
Giáo sư: Vâng. Nhiều người tuyên bố rằng khoa học đã chứng minh được con người chỉ là một cỗ máy phức tạp.
Tiến sĩ Bube tiếp, “chúng ta nghe rằng khoa học đã chứng minh cuộc sống chỉ là một phản ứng hóa sinh, và rằng lựa chọn cá nhân và trách nhiệm chỉ là những ảo giác. Một người khác tuyên bố rằng sự cải đạo của Cơ đốc nhân chỉ là một trải nghiệm tâm lý.”
Ông đánh giá, “tất cả những tuyên bố ‘chỉ là’ nầy đều sai trật!”
Phỏng Vấn: Tại sao ông ấy lại cho những quan điểm đó là sai?
Giáo sư: Ông trả lời rằng chúng sai đơn giản bởi vì khoa học không có khả năng biết đến một điều gì ‘chỉ là.’ Tuyên bốbản chất của sự vật là công việc của khoa học. Nhưng làm sao có thể tuyên bố rằng đây là hiện thực duy nhất, sự mô tả duy nhất đáng có, hay là lời giải thích khả dĩ nhất cho một sự kiện?
Câu trả lời là không thể đưa ra một tuyên bố như vậy, dù dựa trên bất kỳ nền tảng khoa học nào. Nếu một tuyên bố như vậy có thể được đưa ra, thì nó phải dựa trên một nền tảng chủ quan, triết học, chính trị hoặc tôn giáo – vốn có thể giúp cho người ta đưa ra những suy luận về các kết quả khoa học cao hơn và xa hơn các thông tin gốc được rút ra từ khoa học.
“Con người là một cỗ máy phức tạp;” đó là một tuyên bố khoa học. “Con người chỉ là một cỗ máy phức tạp;” đó là một suy đoán triết học chủ quan – một ý kiến không bắt nguồn từ khoa học. Đó đơn giản chỉ là một bản sao khác của một lối ngụy biện cũ: Nếu khoa học chứng minh cho chúng ta con người chỉ là một cỗ máy phức tạp, và nếu chúng ta không biết gì thêm ngoài những điều khoa học đã cho chúng ta biết, thì con người chỉ là một cỗ máy phức tạp.
Phỏng Vấn: Như vậy ông ấy ngụ ý rằng chúng ta có thể biết được nhiều hơn những gì khoa học cho chúng ta biết. Hay nói cách khác, sự thật khoa học không phải là những sự thật duy nhất?
Giáo sư: Không, những sự thật mà khoa học có thể xác minh, không phải là những sự thật duy nhất. Y khoa có thể quan sát thấy nhịp tim của tôi tăng nhanh hơn khi tôi hôn chào vợ tôi, nhưng nó không thể xác minh rằng tôi yêu bà ấy.
Phỏng Vấn: Có những sự thật vượt quá khả năng của khoa học tự nhiên nên không thể được minh chứng hay bác bỏ.
Giáo sư: Tiến sĩ Bube tiếp tục nói về một tuyên bố “chỉ là” khác mà một số người đã đưa ra. Có phải quyết định đi theo Chúa Giê-xu “chỉ là một trải nghiệm tâm lý?”
Cải đạo Cơ đốc là một trải nghiệm tâm lý. Nhưng đó cũng là một việc Đức Chúa Trời làm. Đức Chúa Trời biến đổi cuộc đời chúng ta quá trọn vẹn đến nỗi tâm trí và linh hồn chúng ta sẽ kinh nghiệm được một sự thay đổi sâu sắc.
Phỏng Vấn: Có phải ý giáo sư là tất cả những bản chất về tâm lý và tinh thần của chúng ta đều được biến đổi không?
Giáo sư: Đúng vậy. Tất cả những phát biểu “chỉ là” là những nhận định chủ quan của con người. Tiến sĩ Bube đã nghiên cứu quan điểm về các mức độ thông hiểu.
Ông ấy nói rằng mọi sự kiện con người tham dự đều có thể được mô tả theo nhiều mức độ khác nhau. Nó có thể được phân tích ở mức độ cơ cấu vật lý, phù hợp cho các mô tả của hóa học và vật lý. Chính sự kiện đó cũng có thể được mô tả ở mức độ cơ cấu sinh học, phù hợp cho các mô tả của khoa học đời sống. Thường thì chính sự kiện đó cũng có thể được mô tả ở mức độ tâm lý học và xã hội học, phù hợp cho các mô tả của khoa học xã hội.
Nhưng chúng ta thường khá sai lầm khi cho rằng một trải nghiệm của con người chỉ có thể được mô tả theo ngôn ngữ của chuyển động hoặc sự tương tác của các nguyên tử và phân tử.
Phỏng Vấn: “Khoa học không biết đến điều gì ‘chỉ là’.”
Giáo sư: Tiến sĩ Bube nói rằng thế giới thật bao gồm những phẩm chất của con người như sự hiểu biết, suy nghĩ theo lý trí, lòng can đảm, trách nhiệm, niềm tin, tình yêu, lương tâm, lòng yêu mến cái đẹp, và khao khát học hỏi.
Ông nói thêm rằng chúng ta cũng có thể sai lầm nếu chúng ta nghĩ toàn bộ một sự kiện xảy ra với một người chỉ có thể được mô tả theo ngôn ngữ của một lối mô tả khoa học nào đó, mà không cần quan tâm đến mối liên hệ giữa con người với Đức Chúa Trời.
Phỏng Vấn: Ông ấy nói gì về mối liên hệ của con người với Đức Chúa Trời?
Giáo sư: Theo lời ông ấy là: “Khi chúng ta phớt lờ cấp độ gắn liền con người với Đức Chúa Trời, là chúng ta phớt lờ điều khiến con người và những trải nghiệm của mình thực sự là người. Khi chúng ta phớt lờ cấp độ nhìn nhận toàn bộ sự kiện trong mối tương giao cá nhân với Đức Chúa Trời, chúng ta hạ thấp con người xuống thành một loài động vật hay một loại máy móc. Khi làm như vậy, chúng ta đã bỏ lỡ một phần của bức tranh tổng thể, phần của mô tả tổng thể về con người.”
Ông hỏi: “Quý vị có mô tả một bức tranh đẹp chỉ là một loạt các nét cọ không? Làm như vậy quý vị sẽ bỏ lỡ mất vẻ đẹp và ý nghĩa của cả bức tranh.”
Phỏng Vấn: Một bức tranh đúng là một loạt các nét cọ. Nhưng nó không chỉ là một loạt các nét cọ, bởi vì một nghệ sĩ dùng nó để chuyển tải thông tin và cảm xúc đến với những người có thể nhận thấy vẻ đẹp trong bố cục tổng thể.
Giáo sư: Chúng ta không mô tả một bản nhạc chỉ là một dãy nốt. Âm nhạc đúng là một dãy nốt. Nhưng một lần nữa con người có thể nghe được vẻ du dương trong bản nhạc tổng thể.
Vậy chúng ta có nên phạm sai lầm tương tự và mô tả con người chỉ là một loạt các phản ứng có thể được mô tả theo phương pháp khoa học? Nếu làm như vậy, chúng ta bỏ lỡ tất cả những yếu tố làm nên con người thực sự.
Phỏng Vấn: Con người có giống như một bản nhạc không?
Giáo sư: Theo một ý nghĩa nào đó, đúng như vậy. Tiến sĩ Bube trả lời: “Con người là một chuỗi các phản ứng có thể được mô tả theo phương pháp khoa học. Nhưng con người không chỉ là như vậy – không chỉ là một loài động vật hay một loại máy móc. Con người hơn động vật bởi vì con người và Đức Chúa Trời có thể có một mối liên hệ cá nhân, trong đó Đức Chúa Trời ban cho con người địa vị và giá trị mà con người không có quyền đòi hỏi trên bất kỳ nền tảng nào khác.”
Ông kết luận: “Khoa học không biết đến điều gì chỉ là. Chấp nhận một cái nhìn hạn chế như vậy về cuộc sống là bỏ lỡ ý nghĩa và mục đích của cuộc sống con người.”
Phỏng Vấn: Trong tuần này tôi đang đọc các ý kiến đối lập từ hai nhà thiên văn học. Tiến sĩ Steven Weinberg [WYN-berg] kết lại một trong các cuốn sách của ông với lời bình: “Vũ trụ trông có vẻ càng dễ hiểu bao nhiêu, thì nó lại càng vô nghĩa bấy nhiêu. Nhưng…ít nhất cũng có một ít an ủi trong việc nghiên cứu. …Nỗ lực để hiểu về vũ trụ là một trong rất ít những điều nâng cuộc sống con người lên khỏi mức hài kịch một tí, và ban cho nó ân huệ của bi kịch.”
Điều đối lập là một lời bình của nhà thiên văn học, tiến sĩ Charles Misner [MIS-nur]. Ông nói: “Tôi không thấy vũ trụ là vô nghĩa. …Tôi bị ấn tượng bởi vẻ đẹp và tính dễ hiểu của vũ trụ. Tôi nghĩ…sự lộng lẫy của vũ trụ là có ý nghĩa, và chúng ta thực sự mắc nợ lòng tôn kính và sự chiêm ngưỡng đối với Đấng tạo hóa.”
Giáo sư: Vâng, Nhà xuất bản Đại học Harvard đã phát hành một cuốn sách về các cuộc phỏng vấn các nhà thiên văn học. Hầu hết những người được phỏng vấn đều đưa ra một vài phát biểu về việc liệu vũ trụ có một mục đích, hay nó “chỉ là” vũ trụ.
Thật thú vị, những người tin rằng vũ trụ có một mục đích cũng chính là những người tin rằng Đức Chúa Trời đã dựng nên vũ trụ. Nếu chúng ta tin rằng một Đức Chúa Trời khôn ngoan đã tạo dựng nên vũ trụ, chúng ta có khả năng thấy được mục đích của nó.
Phỏng Vấn: Tôi phải nói gì với một người bạn vốn cho rằng cuộc sống dường như ngoài tầm kiểm soát? Anh ấy nói rằng cuộc sống cứ xoay tròn mà chẳng đi đến đâu.
Giáo sư: Giáo sư Frank Glenn Lankard [LAN-kard] có một phát biểu thú vị. Ông ấy chưa bao giờ gặp một người chưa đặt câu hỏi: “Vũ trụ này có quan tâm đến việc liệu tôi có thành công hay không? Kinh Thánh tuyên bố chắc chắn rằng vũ trụ không phải là một con tàu trốn chạy với người kỹ sư đã chết tại buồng lái.”
Phỏng Vấn: Đó quả là một lối nói bóng gió thật thú vị: Vũ trụ không phải là một con tàu trốn chạy với người kỹ sư đã chết tại buồng lái. Có vẻ như ông ấy ngụ ý rằng Đức Chúa Trời-Đấng sáng tạo vẫn đang sống.
Giáo sư: Đúng vậy. Ngài đang sống và quan tâm đến cuộc đời của chúng ta. Tiến sĩ Lankard tiếp: “…vũ trụ được điều khiển bởi một Trí thông minh Vĩ đại quan tâm đến những người nam và người nữ mà Ngài đã tạo dựng. …Kinh Thánh là cuốn sách quan trọng nhất…trong việc đáp ứng những nhu cầu của những người nam và người nữ lầm lạc ngày nay. …Kinh Thánh dạy…rằng mọi người nam và người nữ đều có thể làm chủ cuộc sống và vượt qua những khó khăn nhờ sự giúp đõ của Đức Chúa Trời.”
Ông kết thúc bằng một điều tương tự khác: “Lịch sử nhân loại không phải là một lối đi mù quáng, mà là một cuộc hành quân – có Đức Chúa Trời dẫn đầu đoàn quân hành.”
|
0 nhận xét:
Cảm ơn bạn đã nhận xét. Nguyện Chúa ban phước cho bạn.